Over ons

Wat ons vertrouwd maakt

Kunstmatige inseminatie is in de varkens- en rundveefokkerij decennia lang heel gebruikelijk. De verkoop van doses sperma wordt tegenwoordig vaak geassocieerd met genetische vooruitgang. De verkoop en marketing is hier zoverre op gericht dat we vaak andere redenen vergeten waarom die sectoren met kunstmatige inseminatie zijn begonnen, namelijk diergezondheid.

Toen GKN ruim twintig jaar geleden door melkgeitenhouders is opgericht, was het doel om genetica te kunnen uitwisselen zonder ongewenste bijeffecten als dierziekten. Gezondheidsstatus stond op nummer één van het aankoopbeleid. In de loop van de jaren heeft GKN meerdere veranderingen doorgemaakt maar de gezondheidsstatus blijft onze belangrijkste kernwaarde.

Dit is terug te zien in ons aankoopbeleid, de bedrijven waar we bokjes aankopen zijn certificaat waardig. Daarnaast voeren we extra tankmelkonderzoek uit bij al onze bokmoederbedrijven voordat we bokjes aankopen. De bokmoeders en vaders worden, voor de geboorte van het bokje, extra onderzocht op CL, CAE en Paratbc. Wanneer de bokjes worden geboren, worden deze zonder de grond te raken, direct weggehaald bij de moeder en de rest van het koppel. Op zeven dagen leeftijd worden de jonge bokjes aangevoerd op het KI station, waarna ze worden grootgebracht in de opfok/quarantaine stal van GKN. Aan het einde van de quarantaine dienen alle bokken tweemaal alle gezondheidstesten te hebben doorstaan, om te kunnen doorstromen naar de dekstal. Hierbij wordt op nog veel meer getest dan enkel de bekende ziektes zoals CL, CAE en Paratbc.

Het KI-station van GKN is als enige in Nederland EU-gecertificeerd. Dit betekent dat we aan de strengste gezondheids- en hygiëne-eisen moeten voldoen. Tweemaal per jaar vindt een audit plaats door de NVWA om deze status te kunnen behouden. Naast de eisen die vanuit de EU-certificering worden opgelegd, voeren we bepaalde onderzoeken zoals CL, CAE en Paratbc frequenter uit en maken we ook gebruik van PCR testen.

Het beleid van GKN op het gebied van diergezondheid is uniek in de wereld. We zijn ons er van bewust dat we hierdoor soms concessies doen op het gebied van genetische vooruitgang, maar deze concessies wegen niet op tegen het risico van ziekte insleep. Insleep van ziektes, van welke aard dan ook, leiden nagenoeg altijd tot hogere uitval, productieverlies en waardevermindering van de veestapel. Ook als het bedrijf niet dubbelvrij is, zijn er nog tal van ziektes die deze nadelige effecten kunnen veroorzaken. Het is daarom in alle gevallen verstandig om een gesloten bedrijfsvoering te hanteren. Door gebruik van KI met GKN is het risico op ziekte insleep via genetica nagenoeg uitgesloten.

Selectiebeleid

Het selecteren van de nieuwe generatie bokken is bijzonder. We werken hiervoor samen met bedreven fokkers. Het fokken van een goede bok begint bij het selecteren van de juiste bokmoeders en vaders. De bokmoeders moeten aan veel eisen voldoen zoals een hoge productie, hoge fokwaarden, een goed exterieur en vernieuwende bloedvoering.

Ook de jonge bokken moeten aan veel eisen voldoen. Naast een dubbele negatieve uitslag op de vereiste dierziekten, worden de bokken beoordeeld op exterieur, triple A en andere productiekenmerken zoals nieuwe fokwaarden en spermakwaliteit. Samen met de fokkerijcommissie wordt de beslissing genomen welke bokken doorgaan voor productie. Op deze manier worden de beste bokken gekozen voor de volgende generatie.

De fokwaarden

De fokwaarden die we hanteren zijn door ELDA en Wageningen Universiteit ontwikkeld. De fokwaarden zijn gebaseerd op 730 dagen lactaties. Het doel hiervan is om dieren te fokken die uitstekend kunnen duurmelken.

De belangrijkste fokwaarde om naar te kijken is de selectie index (SI). De selectie index is een combinatie van de fokwaarde Kg melk, Kg Vet en Kg Eiwit en economische kengetallen. Hoe hoger de selectie index, hoe rendabeler nakomelingen van de bok zullen zijn.

Bedrijfsspecifieke invloeden zoals voeding, omgevingsfactoren en gezondheidsstatus, worden in de fokwaarden van GKN bokken uitgefilterd, aangezien de nakomelingen op veel verschillende bedrijven produceren/staan.

Hierdoor blijft enkel de genetische potentie over waardoor je met een hoge betrouwbaarheid GKN bokken kunt inzetten.

De fokwaarde geven de meerproductie weer ten opzichte van de gemiddelde productie van de basis groep van 5 jaar geleden. Dit geldt voor de fokwaarde Kg Melk, Kg Vet, Kg Eiwit, %vet, %eiwit en persistentie VE.

Klik hier voor het informatieblad van ELDA over de fokwaarden

“De Nederlandse geitengenetica is het best ontwikkeld op het gebied van efficiënt en duurzaam produceren waarbij een langere levensduur wordt gegarandeerd. Deze topgenetica delen we graag met de gehele Nederlandse én wereldwijde geitensector."

Genetische vooruitgang met KI

Het hoofddoel van GKN is om genetica uit te kunnen wisselen zonder ongewenste bijeffecten zoals overdracht van dierziekten. Na deze zeer belangrijke reden, is de genetische vooruitgang die middels KI behaald wordt een belangrijke hoofdzaak. Om de genetische vooruitgang te kunnen meten, worden fokwaarden berekend. Voordat een bok deze belangrijke waarden krijgt, wordt hij eerst ingezet als proefbok. Nadat de dochters van de bok in productie zijn gekomen, wordt een fokwaarde berekend en promoveert de bok tot fokbok.

Wanneer een bok voor het eerst wordt ingezet, start hij als zijnde een proefbok. Proefbokken zijn de nieuwste generatie, geselecteerd van de best beschikbare ouders op basis van productie, fokwaarden, exterieur en andere genetische kenmerken. In deze generatie zit altijd veel potentie. Echter deze bokken moeten zich nog wel gaan bewijzen.

Het mooie aan de GKN bokken is, is dat zij dochters hebben op veel verschillende bedrijven met verschillende bedrijfssystemen. Dit komt ten goede aan de zuiverheid van de fokwaarde van de bok aangezien de productieverhoging dan puur genetisch is en bedrijfsinvloeden nagenoeg geen rol meer spelen. Daarnaast hebben KI bokken meestal enkele honderden dochters die bijdragen aan de fokwaarden zodat de betrouwbaarheid snel toeneemt.

Elk half jaar worden de fokwaarden opnieuw berekend door ELDA in samenwerking met Wageningen Universiteit. Deze nieuwe informatie helpt ons in het beter adviseren van de bokkeuze op uw bedrijf.